Chia tohumu özelliklerinin yanı sıra özgün lezzetiyle de temel gıdalar, yemekler ve tatlılardaki kullanım alanını gitgide artırıyor. Bakalım, sizin favori chia tohumu tarifleriniz hangileri olacak?
Özellikle son birkaç yıldır, girdiğiniz pastanelerde ve restoranlarda siz de chia tohumlu tarifleri sıkça görüyor olmalısınız. Peki, bu besinin bu denli yaygınlaşmasındaki temel neden sizce ne olabilir? Popülaritesi mi? Bir bakımdan evet. Fakat önemli olan, chia tohumunun neden birdenbire bu kadar popüler hale gelmiş olması…
Aslında doğrusu şu ki chia tohumu, anavatanı olan Orta Amerika’da yüzyıllardan beri en çok tüketilen gıdalar arasında yer alıyor. Yapılan bilimsel araştırmalar sonucu keşfedilen özellikleri ise chia tohumu tüketiminin tüm dünyaya yayılmasında önemli bir rol oynuyor. Chia tohumu, uzun yolları aşıp Türkiye’deki alıcılarına da artık tamamen doğal, katkısız ve güvenilir bir şekilde ulaşabiliyor. Peki ya siz, bu besine hala mutfağınızda yer açmadınız mı?
1. Chia Tohumu Nedir?
Chia tohumu adlandırması, Orta Amerika menşeli salvia hispanica (chia) adlı bir bitkinin tohumları için kullanılıyor. Siyah renge sahip olan bu tohumlar çörek otu büyüklüğünde fakat ovalimsi-yuvarlak taneciklerden oluşuyor. Tek başına fazla belirgin bir tada sahip olmayan chia tohumu, damakta jelimsi ve yumuşak bir his bırakıyor. Kendi hacminin üç katına kadar sıvıyı emebilen bu besin, tariflerde ağırlıklı olarak kıvam verici, bağlayıcı veya dekor olarak işlev görüyor.
2. Chia Tohumu Besin Değeri Nedir?
Chia tohumunun besin değeri ele alındığında, göze ilk olarak hayli yüksek bir değere sahip olan lif oranı çarpıyor. Yaklaşık yüzde 35 oranında lif içeren bu tohumlar; ayrıca yağlar ve karbonhidratların yanı sıra bolca protein de içeriyor. Aynı zamanda vitamin ve mineral bakımından da zengin bir beslenme sağlayan bu tohum, işte bu nedenle Maya dilinde “güç” anlamına gelen “chia” adı ile anılıyor!
2.1. Chia Tohumunun İçerdiği Tüm Bileşenler Nelerdir?
100 Gram (g) Chia Tohumu Neler İçerir? |
|
Enerji |
486 kcal |
Karbonhidrat |
42.1 g |
Diyet lifi |
34,4 g |
Yağ |
30.7 g |
1. Doymuş yağ asidi (DYA) 4. Alfa linolenik asit 2. Tekli doymamış yağ asidi (TDYA) 5. Linoleik asit 3. Çoklu doymamış yağ asidi (ÇDYA) |
|
Protein |
16.5 g |
1. Lösin 6. Histidin 2. Treonin 7. Valin 3. Fenilalanin 8. Triptofan 4. Metionin 9. İzolösin 5. Lizin |
|
Mineral |
2,3 g |
1. Kalsiyum 5. Magnezyum 2. Potasyum 6. Çinko 3. Demir 7. Fosfor 4. Sodyum |
|
Vitamin |
0,012 g |
1. B₁ vitamini (Tiamin) 4. E vitamini 2. B3 vitamini (Niasin) 5. A vitamini 3. B2 vitamini (Riboflavin) 6. C vitamini |
3. Chia Tohumu Gluten İçerir Mi?
Chia tohumu, doğal yapısı gereği gluten içermiyor. Ancak üretim esnasında glutenli mamullerle aynı ortamda bulunduğu takdirde, bazı chia tohumu çeşitleri çapraz bulaşma yoluyla gluten barındırabiliyor. Bu nedenle özellikle de çölyak hastası olan, gluten intoleransı bulunan ve gluten tüketiminden uzak duran kişilerin; glutensiz sertifikalı chia tohumu olan ürünleri tercih etmesi öneriliyor.
4. Chia Tohumu Kullanım Alanları Nedir?
Chia tohumu, uyumlu tadından dolayı hem tuzlu hem tatlı tariflerinin hemen hepsinde yardımcı malzeme olarak kullanılabiliyor. Pişirme gerekmeden doğrudan çiğ halde tüketilebilen bu besin, hazırlık/pişme aşamasında veya servis öncesinde yiyecek-içeceklere direkt olarak ilave ediliyor. O halde chia tohumu ekleyebileceğiniz tüm tarifleri detaylı bir şekilde inceleyelim:
5. Chia Tohumlu Tarif Önerileri…
6. Chia Tohumu Ne Kadar Tüketilmeli?
Yetişkin bir kişinin, günlük yaklaşık olarak 30 gram lif tüketmesi öneriliyor. Chia tohumu ise sadece 100 gramında yaklaşık 35 gram lif içerdiği için az miktarda tüketildiğinde dahi, vücudun günlük lif gereksinimine güçlü bir yanıt verebiliyor. Ancak günlük beslenmeye dahil olan diğer gıdalar da lif içerdiğinden, chia tohumunun günlük 25 gram (9 gram lif içerir) tüketim ile sınırlandırılması tavsiye ediliyor.
7. Chia Tohumu Tariflerde Ne Kadar Kullanılmalı?
Chia tohumunun tariflerde kullanımında, her bir taneciğin su ile temasta yaklaşık üç kat büyüyeceğini göz önünde bulundurmak gerekiyor. Bu nedenle jel benzeri yoğun bir kıvam elde edilmek istendiğinde, kullanılan sıvının üçte biri kadar chia tohumu kullanılması yeterli oluyor. Tarifte sadece estetik görünüm veya çok daha sıvı bir form isteniyorsa, chia tohumunun porsiyon başına bir çay kaşığından fazla kullanılmaması gerekiyor.
Acaba, hemen her tarifinizde kullanabileceğiniz chia tohumu sizce en çok neye yakışır? Şimdi deneyip görme zamanı...