Market reyonlarını gezerken siz de keçiboynuzu ve dut gibi meyvelerin pekmezlerine ya da özlerine sıkça rastlıyor olmalısınız. Peki, öz ile pekmez arasında ne gibi farklılıkların olduğunu biliyor muydunuz?
Pekmez çeşitleri, yoğun tatlılık oranları ve tüketim avantajlarıyla geleneksel Türk mutfağının ayrılmaz öğeleri arasında yer alıyor. Kaynatma yoluyla elde edilen bu besin, yapısal özelliklerini uzun süre boyunca koruyabilmesi bakımından, özellikle de yaz meyvelerinden dört mevsim yararlanabilmek için ideal bir seçenek sunuyor.
Gıda sektöründe teknolojinin gelişmesiyle birlikte, meyveler artık sadece kaynatma değil; farklı yollarla da tıpkı pekmez gibi sıvı forma dönüştürülebiliyor. Soğuk sıkım tekniğiyle pişirilmeden elde edilen bu gıdalar, öz adıyla tüketicilere sunuluyor. Peki, kaynatma ve soğuk preslemenin meyvelerde yarattığı farklar sizce neler olabilir? Gelin, tüm detaylarıyla inceleyelim!
1. Pekmez Nedir?
Pekmez; üzüm, nar, dut ve keçiboynuzu gibi meyvelerin kaynatılarak koyulaştırılmış biçimini oluşturuyor. Elde edildiği meyve fark etmeksizin bu besin çeşidi, kırmızı-mor tonlarında koyu bir renge ve yüksek tatlılık oranına sahip oluyor. Anadolu’da yüzyıllardır üretilen pekmez çeşitleri, doğrudan besin ve tatlandırıcı olarak kullanılabiliyor. Bunun yanı sıra güçlü bir besin olmasından dolayı halk arasında çeşitli rahatsızlıkların giderilmesi için de tüketiliyor.
2. Meyvelerden Elde Edilen Öz Nedir?
Öz, çeşitli meyvelerin yenilebilir kısımlarının soğuk sıkım tekniğiyle preslenmesinden elde edilen bir ürün çeşidini oluşturuyor. Tıpkı pekmez çeşitleri gibi bu besinin ham maddesi olarak da genellikle, yüksek oranda organik şeker bileşenlerine sahip olan dut, keçiboynuzu ve üzüm gibi meyveler kullanılıyor. Ancak pekmezden farklı olarak öz çeşitleri, meyvelerin yenilebilen tüm kısımlarının çiğ halde ve homojen bir kıvamda tüketilmesine imkân tanıyor.
3. Pekmez Nasıl Yapılır?
Pekmez yapımı için öncelikle meyvelerin yabancı maddelerden temizlenip yıkanması gerekiyor. Sonrasında ise işlemler, pekmezi yapılacak meyveye göre farklılaşıyor.
- Keçiboynuzu pekmezinin yapılışında meyvenin önce iki ila üç gün bekletilmesi ve ardından tek başına suda kaynatılması gerekiyor. Böylece yumuşayan meyveler, sudan çıkarılarak eziliyor ve püre haline getiriliyor. Elde edilen püreye rafine şeker ve limon eklendikten sonra, karışım uzun süre boyunca yüksek ateşte tekrar pişiriliyor. Pişen koyu kıvamlı sıvı ise pekmez haline gelmiş oluyor.
- Dut pekmezinin yapılışında, keçiboynuzundan farklı olarak limon kullanılmıyor. Şeker ise isteğe bağlı olmakla birlikte, genellikle ilave ediliyor. Dutların da önce sulandırılması ve ardından suyu ile birlikte uzun süre kaynatılması gerekiyor. Kaynama süresi boyunca sıvının üst kısmında oluşan köpükler düzenli olarak temizleniyor. Sıvı koyu kırmızı bir görünüm alınca süzme işlemi yapılıyor. Posadan arınan koyu kıvamlı sıvı, şeker ile uzun saatler boyunca tekrar pişirildiğinde pekmez yapımı tamamlanmış oluyor.
4. Öz Nasıl Yapılır?
Kullanılan meyve türü, öz yapımında da ayırt edici bir unsur olmasının yanı sıra bu işlemde süreçler oldukça benzer şekilde ilerliyor. Keçiboynuzu özü için meyvelerin yine iki ila üç gün, hijyenik ortamda yumuşaması bekleniyor. Dutta ise böyle bir işleme gerek kalmıyor. Toplanıp yıkanan meyvelerin çekirdek ve sap kısımları temizleniyor. Ardından soğuk sıkım işlemine geçiliyor. Presleme makineleri, meyveleri tamamen homojen hale gelinceye dek sıkıyor. Bu işlemin sonunda da meyvenin tüm posa ve suyunu barındıran öz ortaya çıkıyor.
5. Besin Değeri Olarak Öz ile Pekmez Arasındaki Farklar Nelerdir?
Meyveler kaynatma işlemi esnasında besin değerini büyük ölçüde yitirdiğinden, pekmezin etkileri öze kıyasla daha sınırlı bir düzeyde kalıyor. Buna karşılık öz, taze meyvelerden direkt olarak üretilmesi bakımından tüm besin değerlerinin doğal haliyle korunmasını sağlıyor. Bu bakımdan özün etkileri, doğrudan meyvenin sunduğu etkiler ile eş değer oluyor.
Eğer sizin de tercihiniz artık öz tüketiminden yanaysa, organik tarım sertifikalı birinci kalite meyvelerden üretilen Wefood Organik Dut Özü ve Wefood Organik Keçiboynuzu Özü’nü keşfedebilirsiniz!